Minigids: welke thermometer is het meest geschikt voor zeep maken?

Bij het maken van zeep, is het belangrijk dat je het zeepbeslag op de juiste temperatuur mengt. Je kunt hiervoor een keukenthermometer gebruiken of een infraroodthermometer die de temperatuur met een laser meet. Maar welke werkt nu het beste? In dit blog vertel ik aan welke eisen de thermometer moet voldoen en review ik drie verschillende zeepthermometers.

Om zeep te maken, hebben je een aantal tools nodig, waaronder een staafmixer, weegschaal en thermometer.

Het nauwkeurig meten van de temperatuur is essentieel voor je zeephobby. Er zijn een aantal dingen waar je bij het uitkiezen van een thermometer op moet letten:

• Temperatuurbereik: de thermometer zeker tot 100 graden celcius gaan.
• Stevig: je gebruikt de thermometer vaak, dus het is handig als hij niet gelijk kapot gaat.
• Waterdicht: de thermometer zal in aanraking komen met vloeistoffen.
• Bestand tegen loog: je thermometer moet gemaakt zijn van materiaal dat tegen loog kant. Denk aan een roesvrijstalen punt. Glas is geschikt, zolang je het goed schoonmaakt na gebruik.

Verderop in dit artikel ga ik uitgebreider op deze kenmerken in.

Heb je echt een thermometer nodig om zeep te maken?

Beginners vragen vaak of je ook zeep kunt maken zonder een thermometer? Als je een stevig blok zeep wilt maken, dan is een thermometer een essentieel instrument dat helpt om je zeepvaardigheden naar een hoger niveau te tillen.

Zeep maken is deels een ambacht en deels wetenschap – een thermometer helpt je om verschillende moleculen op de juiste temperatuur op elkaar te laten reageren. Het gebruik van een thermometer is zeker aan te raden als je net begint met zeep maken. Je kunt dat precies de temperatuur van het loogwater en de warme oliën meten, voordat je deze met elkaar gaat mengen.

Ook als je een doorgewinterde zeepmaker bent, zoals ik, is een thermometer onmisbaar om het zeeprecept te doen slagen. Als ik bijvoorbeeld zeep ga gieten om zo een swirl design te creeëren, dan moet ik de zeep op een lagere temperatuur maken. Daarvoor heb ik twee keukenthermometers nodig.

Wat gebeurt er als je geen thermometer gebruikt?

Goede vraag. Voor zeep maken heb je nu eenmaal een thermometer nodig.

Bij sommige ingrediënten is het zelfs cruciaal, bijvoorbeeld als je melk of honing in je zeeprecept gebruikt.

Is je zeepmengsel te heet? Dan loop je het risico dat de melk of de honing aanbrandt. Ook zonder deze ingrediënten, is de kans dat je zeep mislukt erg groot. Je zal waarschijnlijk ongeduldig zijn en het loogwater op een te hoge temperatuur bij de vetten (in de vorm van plantaardige olie en boters) gieten. Je kunt dan barsten krijgen in je zeep.

En als je een bepaalde etherische olie toevoegt wanneer het mengsel te heet is, dan kan een deel van de geur verdampen of je zeepbeslag kan opeens heel dik worden.

Aan de andere kant, loop je ook het risico om op een te lage temperatuur zeep te maken.
Als de loogoplossing en het plantaardige oliemengsel te koud zijn, kan er een laagje wit poeder op de zeep komen (ook wel natriumcarbonaat genoemd).

Het zal dan ook langer duren voordat je zeepbeslag de trace-fase heeft bereikt. En daar wordt geen één zeepmaker blij van.

Geschikte thermometers voor je zeephobby

Hoewel er verschillende thermometers zijn die je voor het koken kunt gebruiken, zijn er twee soorten die het meest geschikt zijn voor zeep: infraroodthermometers en digitale keukenthermometers.

Welk type je uiteindelijk kiest, hangt vooral af van je voorkeuren en portomonee. Hieronder geef ik de voor- en nadelen van de verschillende thermometers.

1. Glazen thermometer

Dit is de eerste thermometer die ik gebruikte om zeep te maken. Eerder maakte ik al wel eens verzorgingsproducten, dus deze lag al bij mij in de kast. En ik heb ‘m ook best een tijdje aangehouden tot hij een keer op de grond viel. Er brak een stukje af, nog steeds goed, maar het zette me wel aan het denken. Een goede thermometer mag best een beetje breukvast zijn.

Al snel leerde ik dat het handiger was om twee thermometers te hebben: eentje om de temperatuur van het loogwater te meten en eentje voor de vetten.

Tegenwoordig gebruik ik deze thermometer niet zo vaak meer, omdat ik de temperatuur heel precies wil kunnen aflezen. Desalniettemin is een prima ding om mee te beginnen.

Deze thermometer kan vrij goed tegen natriumhydroxide, maar het is wel belangrijk om hem na gebruik goed schoon te maken.

Voordelen glazen thermometer

• Goedkope prijs Deze thermometer kun je voor een relatief goedkope prijs aanschaffen. Daarnaast kun je hem ook voor je zelfgemaakte verzorgingsproducten gebruiken.
• Gemakkelijk in gebruik – deze thermometer steek je direct in het zeep- of loogmengsel.
• Weinig onderhoud nodig: Je hoeft geen batterijen te vervangen, dus je hoeft niet bang te zijn dat de thermometer er opeens mee ophoudt.

Nadelen glazen thermometer

• Breekbaar – Verhit de thermometer niet te lang en ook niet te ver. De thermometer is van glas gemaakt en kan dus breken. Ook als je hem per ongeluk op de grond laat vallen.
• Niet heel nauwkeurig– Bedenkt dat dit een eenvoudige thermometer is, die niet heel nauwkeurig de temperatuur aangeeft. Een afwijking van een paar graden is heel goed mogelijk.

2. Keukenthermometer

Digitale keukenthermometers zijn gemaakt van roestvrijstaal en meten hoge temperaturen. Aangezien het belangrijk is om je zeep op een bepaalde temperatuur te maken, kan ik je deze thermometer aanbevelen. Ik heb er zelf twee van in huis.

Je moet wel een beetje voorzichtig zijn met afwassen. Het display is namelijk niet bestand tegen water. De steel maak ik daarom schoon met een sponsje.

Een nadeel van de digitale keukenthermometer is dat je niet direct de temperatuur af kunt lezen. Meestal begint hij ergens in het midden en loopt de temperatuur op. Soms sta je wel een minuut voorover gebogen, voordat hij de juiste temperatuur te pakken heeft. Niet geschikt voor ongeduldige types dus, wel voor zentypes.

Voordelen keukenthermometer

• Betaalbaar: keukenthermometers variëren in prijs van €5-€10. Voor deze betaalbare prijs kun je er gelijk twee aan te schaffen (wat handig is voor het maken van zeep).
• Nauwkeurig: Deze keukenthermometer steek je in de vloeistof, waardoor hij de temperatuur nauwkeurig meer. Daarnaast meet deze thermometer ook 1 decimaal na de komma.
• Duurzaam: Misschien heeft je moeder of buurvrouw nog een keukenthermometer liggen. Deze thermometers zijn eenvoudig in gebruik en gaan lang mee.

Nadelen keukenthermometer

• Thermometer afvegen: zorg dat je een stukje keukenpapier klaar hebt liggen. Je moet de thermometer namelijk afvegen nadat je deze in een vloeistof hebt ondergedompeld.
• Twee nodig: dat brengt me gelijk bij het tweede punt. Eén is ok, maar het werkt veel prettiger om twee keukenthermometers binnen handbereik te hebben.
• Batterijen: Net als alle andere apparaten die op batterijen werken, moet je ze af en toe vervangen. Ik heb zelf ruim vijf jaar gedaan met de batterij in de keukenthermometer.

3. Infrarood thermometer

Naar mijn mening is een infraroodthermometer de beste keuze voor een ervaren zeepmaker. Met één druk op de knop kunt je de temperatuur nauwkeurig en zonder gedoe aflezen. Het is alleen wel een prijziger gereedschapsmiddel. Als dat niet binnen jouw budget past, dan is een eenvoudige, keukenthermometer ook prima.

Het voordeel van de infrarood thermometer is dat je deze snel en gemakkelijk kunt gebruiken. Om de temperatuurt af te lezen, richt je gewoon de scanner op de plaats waar je de temperatuur van wilt weten en houd je de knop ingedrukt. Er is dus geen direct contact met het loogwater of zeepmengsel nodig.

Dit scheelt afvegen en afwassen (tenzij je dat niet zo’n grote moeite vindt). Je kunt deze thermometer in de meeste bouwmarkten vinden of online bestellen.

Pro-tip: Wanneer je een infraroodthermometer gebruikt, moet je er wel rekening mee houden dat deze alleen de oppervlaktetemperatuur meet en niet de inwendige temperatuur. Je kunt het beste het mengsel eerst roeren, voordat je de temperatuur gaat meten, zodat je de temperatuur nauwkeurigere meting krijgt. Probeer de straal ook op het midden van de vloeistof te richten.

Voordelen van infrarood thermometer

• Geen gedoe: Zeep maken is een hobby en één ding minder om af te vegen en af te wassen is een pluspunt.
• Gemakkelijk in gebruik: Richt de infraroodscanner gewoon op de plek waar je de temperatuur van wilt weten en hij doet de rest.
• Nauwkeurig: Je kunt de temperatuur het beste meten in het midden van je warme oliën. Dat meet deze thermometer het meest nauwkeurig.
• Gemakkelijk af te lezen: Het digitale displayscherm biedt grote cijfers, zodat je niet hoeft te loensen.

Nadelen van infrarood thermometer

• Prijzig: Als je net begint met zeep maken, dan is het aan de prijzige kant. Zeker als je nog meer spullen aan moet schaffen. nieuw bent met zeep maken en niet zeker bent dat je veel zeep gaat maken, kunnen de kosten onbetaalbaar lijken.
• Werkt op batterijen: Ook deze thermometer werkt op batterijen en deze zul je eens in de zoveel tijd moeten vervangen. En ja, soms kan de batterij opraken tijdens het zeep maken. Kortom, op het moment dat je deze tool het meest nodig hebt.

Conclusie: wat is de beste thermometer voor zeep maken?

Bij het maken van zeep is het belangrijk dat je op de juiste temperatuur werkt, zodat je een goed blok zeep krijgt. De verzepingsreactie kan het beste plaatsvinden tussen de 30-48 °C. Dit staat vrijwel altijd in het recept aangegeven.

De beste manier om de temperatuur van je vloeistoffen te checken, is met een goede thermometer. Er zijn drie soorten thermometers die hiervoor geschikt zijn: een glazen thermometer, een keukentheromoeter en een infraroodthermometer. Mijn favoriet is digitale keukenthermometer, omdat deze gemakkelijk in gebruik en vriendelijk voor je portomonee.

Een infraroodthermometer is toch een investering en de moeite waard als je veelvuldig en vaak zeep maakt.

Als je vaak en veel zeep maakt, dan is de infraroodthermometer de beste optie.

Als je – net als ik – voor een digitale keukenthermometer kiest, kun je er net zo goed twee nemen: één voor je loogwater en een voor je warme oliën. Wil je weten welke spullen je nog meer nodig hebt? Koop dan mijn e-book over zeep maken.